Het spoorwegnetwerk van de toekomst zet in op groei van goederen- én personenvervoer op het spoor, met achterlandspoorlijnen buiten de steden om
6 Juli 2020RailGood heeft samen met de Belangenorganisatie Zeehavens, DB Cargo, ProRail en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de marktvisie op het gewenste spoorwegnetwerk van de toekomst, met als werknaam ‘Marktvisie ambitienetwerk spoorgoederenvervoer’ opgesteld. Hierin beschrijft de spoorgoederensector zijn breed gedragen visie voor het spoorwegnetwerk van de toekomst. Het betreft een toekomstvast en integraal spoorwegnetwerk waarop zowel het personen- als het goederenvervoer zich naast elkaar kunnen blijven ontwikkelen, met aandacht voor omgevingseffecten en mogelijkheden voor verstedelijking. Maar ook een spoorwegnetwerk dat investeringen vraagt om onze internationale concurrentiepositie te versterken en onze doelen op het gebied van modal shift en synchromodaliteit te bereiken. Ondernemersorganisatie RailGood – het samenwerkingsverband van Rotterdam Rail Feeding, LTE Netherlands, Captrain Netherlands, Lineas, SBB Cargo International, Rail Force One, Railport Brabant, Rail Transport Services, Shunter Tractie, Raillogix, Hupac, DistriRail en Partner in Rail – ziet dit ambitienetwerk ook als noodzakelijke basisvoorwaarde om conform de EU Green Deal een wezenlijk deel van het goederenvervoer over de weg te verschuiven naar spoor en binnenvaart. Juist het spoorgoederenvervoer is in staat een belangrijke bijdrage te leveren aan het beperken van toenemend goederenvervoer over de weg en het beperken van uitstoot die slecht is voor mens, milieu en klimaat.
Het ambitienetwerk spoorgoederenvervoer ontsluit alle havens, industrie en multimodale en logistieke knooppunten in Nederland en voldoet aan de gewenste specificaties. Het spoorwegnetwerk biedt voldoende concurrerende capaciteit, vast en flexibel, voor het goederenvervoer. Er zijn netwerkinterventies tot 2040 noodzakelijk. De meest essentiële netwerkinterventies zijn de Noordtak en de Zuidtak van de Betuweroute, capaciteitsvergroting van de Sophiaspoortunnel (Betuweroute), een westelijke uitgang van Amsterdam Aziëhaven, een opwaardering van de spoorgoederenknooppunten Kijfhoek en Venlo, 3RX (IJzeren Rijn via multimodaal knooppunt Venlo), de Verbinding Zeeland Antwerpen (VeZA-boog), de spoorlijn Kanaalzone Gent-Terneuzen en de oostboog bij Veendam. Voor een goed functionerend spoorgoederenvervoer is daarnaast het opwaarderen en uitbouw van de emplacementen in de Rotterdamse haven en diverse terminals noodzakelijk.
Voor RailGood is deze marktvisie tevens een logisch vervolg op de gezamenlijke open brief RailGood en de organisaties van bewoners langs het spoor die op 4 maart 2020 aan de Minister van Infrastructuur en Waterstaat en de Tweede Kamer is aangeboden, met daarin onder andere oproep om een Grand Design Spoorvervoer te ontwikkelen en implementeren. Het ambitienetwerk spoorgoederenvervoer moet een concurrerende en toekomstvaste afwikkeling van het goederenvervoer per spoor helpen mogelijk maken om de voor het klimaat zo noodzakelijke modal shift van weg naar spoor te realiseren, mede als back-up voor verladers wanneer de binnenvaart wordt gehinderd door te hoge en te lage waterstanden. Dit gecombineerd met een vermindering van de omgevingseffecten die bewoners in de directe omgeving van het spoor ondervinden door structureel intensiverend treinverkeer over een spoornet dat er vaak al 150 jaar ligt, inmiddels ook dwars door bewoond gebied.
De marktvisie ambitienetwerk spoorgoederenvervoer is de inzet van de gezamenlijke spoorgoederen-sector in de besprekingen over de Ontwikkelagenda van het Toekomstbeeld Openbaar Vervoer, die eind 2020 wordt vastgesteld. Een ambitienetwerk met cruciale bouwstenen vanuit de spoorgoederen-sector om gezamenlijk adaptief en gefaseerd tot een concurrerend en toekomstvast spoorwegnetwerk in Nederland te komen dat tevens internationaal goed aansluit. Tegelijkertijd biedt de marktvisie een stevig houvast in lopende en nog te starten trajecten. Denk aan de actualisering van de wetgeving voor de capaciteitsverdeling op het spoor, Basisnet gevaarlijke stoffen, de herziening van de Europese TEN-T verordening en die van de Europese verordening voor de rail freight corridors. In al deze processen en dossiers vormt de marktvisie ambitienetwerk spoorgoederenvervoer de komende jaren ons kompas.